Wat is er op juridisch gebied nodig om een muziekapp te lanceren?

Inleiding: een kleine cursus muziekapps en entertainmentrecht

Apps om muziek te beluisteren zijn erg populair. Start-ups met een online streamingdienst heb je in alle soorten en maten. De succesvolste streaming apps kennen we allemaal: dit zijn momenteel Spotify, SoundCloud, Youtube, Apple Music en Google Play. Veel van deze muziekapps zijn gratis, maar hebben daarnaast een betaalde versie, vaak in de vorm van een maandabonnement. Met behulp van deze mobiele apps kun je dus muziek streamen op je smartphone en je tablet, of dit nu op het iTunes platform is, Windows of op Android.

Content platforms

De apps maken gebruik van muziek databases, content platforms, libraries, online en offline. Soms tunen ze in op online radiostations, zoals iHeart Radio. Of scannen ze een complete muziekbibliotheek om tracks mee te herkennen, zoals Shazam. Of je kunt er zelf playlists mee maken, zoals Spotify, anno 2016 de bekendste interactieve muziek streamingdienst met bijbehorende app.

Er bestaan ook apps waarmee je muziek kunt bewerken, zoals Garageband van Apple. En vergeet de Podcast app niet, zoals Overcast en het populaire Podcast Addict. Weer iets heel anders zijn de DJ-apps, waarmee DJ’s trending nummers kunnen ontdekken en aan elkaar mixen. Denk aan Mixcloud en DJ-Platform. Applicaties zoals Native Instruments Traktor, Serrato scratch of Mixx (deze laatste met iTunes integratie) geven DJ’s zelfs de tools om een complete live performance te geven, inclusief scratching en live remixen.

Muziekapps zijn aan bepaalde regels gebonden. Afspelen, ontdekken en delen van je favoriete muziek is natuurlijk een schone zaak. De scheppers van muziek hebben evenwel recht op een billijke vergoeding voor digitaal (en online) muziekgebruik. Muziekrechten gelden namelijk ook op het internet.  

Start-up en intellectueel eigendom

Afhankelijk van het soort audio app of music service dat u als start-up wilt gaan uitrollen, krijgt u te maken met een aantal juridische vereisten. Bovendien krijgt u met rechten van anderen te maken, zoals auteursrechten. Dit noemen we intellectueel eigendom. Daarnaast kunt u met rechtenorganisaties te maken krijgen die geld incasseren namens artiesten, liedjesschrijvers, uitgevers en platenlabels.

Wat is er op juridisch gebied nodig om een muziekapp te lanceren? In onderstaande blog gaan we er tegen de achtergrond met onze ervaring bij het in de markt zetten van content platforms wat dieper op in. Zie het als een kleine cursus muziekapps en entertainmentrecht.

1. Licenties voor de muziekapp van Buma/Stemra, Norma en Sena

Er is geen ontkomen aan: wanneer u een online platform met muziekapp in de markt brengt die muziek streamt, downloadt, opneemt of afspeelt dienen er in de regel licenties te worden afgesloten bij een aantal collectieve rechtenorganisaties. De belangrijkste daarvan zijn Buma/Stemra, Sena en Norma. Mogelijk heeft u daarnaast ook van andere partijen schriftelijke toestemming nodig. De Auteurswet en de Wet op de Naburige Rechten schrijven namelijk voor dat er voor het openbaren en verveelvoudigen van auteursrechtelijk beschermd materiaal een vergoeding moet worden betaald aan de rechthebbenden. Deze rechthebbenden worden op hun beurt vertegenwoordigd door de rechteninstanties, door hun platenlabels en hun publishers.

Juridische kwalificatie van het soort muziekgebruik

De hoogte van het te betalen bedrag is afhankelijk het soort app en van zaken als kleinverbruik en grootgebruik en interactiviteit. En of u bijvoorbeeld nummers uit de top-40 met video synchroniseert. En of de app thuis te beluisteren of te bekijken is, op het werk of in de kroeg. De juridische kwalificatie van het soort muziekgebruik is altijd van belang voor het type licentie dat is vereist.

Bij grootverbruik wordt er een percentage van de omzet afgedragen aan de verschillende auteursrechtenclubs. De CBO’s betalen de geinde vergoeding vervolgens uit aan hun leden. Wordt er dus op een of andere manier gebruik gemaakt van muziek in of door de applicatie (dus ook muziekvideo’s of concerten) dan adviseren wij om altijd contact op te nemen met in ieder geval Buma/Stemra en Sena om samen te bekijken wat de mogelijkheden zijn. Dit is de hoofdregel.

Muzieklicentie

Het aansturen op een muzieklicentie verkleint het ondernemersrisico. Over de exacte inhoud van die licenties kan in principe worden onderhandeld. Er is dan een lagere kans op claims van artiesten of liedjesschrijvers, of boetes van BREIN. De kans op dure, tijd en energievretende rechtszaken over intellectuele eigendomsrechten wordt daardoor kleiner. Ook als het streamen of downloaden van muziek niet de core business is van de applicatie, maar er wel omzet wordt gegenereerd met content waarop rechten liggen van derden. Of wanneer er links naar muziek worden doorgeplaatst of er sprake is van embedding. U wilt bovendien geen illegale streamingdienst starten of uw gebruikers een faciliteit bieden om te downloaden uit illegale bron. Toestemming voor muziekgebruik van te voren regelen is dus altijd de beste strategie. Ook is het eerlijker ten opzichte van de bedenkers van de muziek en van degenen die de muziek proberen te exploiteren.

2. Muziekrechten op het internet

Stel u heeft een compleet nieuw idee voor de ontwikkeling van software of een music app. Iets dat nog nooit is vertoond en dus eigenlijk niet geheel binnen de bestaande kaders past. Muziek speelt daarin een belangrijke rol. U maakt bijvoorbeeld gebruik van een vernieuwende combinatie van bestaande technieken of ontwikkelt geheel nieuwe algoritmen.

Nog beter: u voert uw machines big data trainingsets ten behoeve van deep learning en combineert vervolgens bijkans zelf componerende artificiële intelligentie (AI) met remix en sample import functie en Beatport integratie, om tot een nieuw muziekwerk te komen. Waarmee u bovendien live via het internet kunt collabben met uw Australische zangeres, uw Engelse tekstschrijver en uw Japanse percussionist. Als band kunt u vanuit uw virtuele studio of concertzaal uw zelfgemaakte – eventueel met wat hulp van de op een neuraal netwerk aangesloten chordmaker geproduceerde liedjes naar het publiek streamen. Samen aan nieuw (dan wel gerecycled) materiaal werken. Of cover jamsessies houden waarop end users kunnen inloggen. Uw inmiddels zelfbewuste quantumsynthesizers produceren quantummuziek waarbij een C mineur-akkoord ook een A-majeur akkoord kan zijn. De zanglijn suggesties van de verstrengelde qubits geven u inspiratie. Muziekrechten legt u vervolgens vast met blockchain en Smart Contracts. Creatief hartstikke gaaf – juridisch uitdagend.

Rechten auteur en audioproducent

Muziekrechten gelden ook op het internet. Net zoals andere intellectuele eigendomsrechten. De auteur heeft verbodsrechten en exploitatierechten die overal, inclusief op internet gelden. Ook de audioproducent heeft naburige rechten die hij op internet kan handhaven en exploiteren. Het is niet zo dat hitparade muziek op het internet vrijelijk gebruikt kan worden. Daarvoor zijn evenzeer toestemmingen nodig als bij muziekgebruik in film, games en reclame. Een streaming app-ontwikkelaar moet dus rekening houden met muziekrechten op internet.

Digitale exploitatie

Digitale exploitatie van muziekrechten valt derhalve onder de Auteurswet en de Wet naburige rechten. Via het internet wordt er immers ook openbaar gemaakt aan het publiek en worden muziekbestanden verveelvoudigd. Indien nieuwe technologieën en applicaties worden uitgevonden die gebruik maken van het intellectueel eigendom van derden, dan zullen alle belanghebbenden met elkaar afspraken moeten maken over toestemming en billijke (proportionele) vergoeding voor het betreffende gebruik.

3. Contracten met derden zoals programmeurs

Indien u de muziekapp zelf ontwikkelt dan verkrijgt u automatisch de auteursrechten. Veronderstel dat u externe programmeurs inschakelt bij de realisatie van uw concept. Dan moeten er contracten met deze software engineers worden gesloten. U heeft dan de keuze om deze derden in dienst te nemen of als zelfstandige in te huren.

Arbeidsovereenkomst: dienstverband

In geval van een dienstverband sluit u een arbeidsovereenkomst met uw werknemer. Eventueel met proeftijd. In dat geval liggen de auteursrechten van het werk van uw engineers bij u, de werkgever. Dit noemen we werkgeversauteursrecht. Daarbij is het van belang dat de werkzaamheden van de programmeur aansluiten bij de taakomschrijving als geformuleerd in het arbeidscontract.

Overeenkomst van opdracht: geen dienstverband

U kunt er ook voor kiezen om met een overeenkomst van opdracht te werken. U schakelt dan een zelfstandige externe software ontwikkelaar in. Let er goed op dat indien u de modelovereenkomsten van de Belastingdienst gebruikt (DBA), u voldoende duidelijk aangeeft dat de auteursrechten op de muziekapp die voor u door de zelfstandige app-bouwer wordt ontwikkeld, bij u, de opdrachtgever komen te liggen. En niet bij de opdrachtnemer. De overeenkomst van opdracht die u met een zelfstandige afsluit dient in overeenstemming te zijn met de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelatie (DBA). Dit om te voorkomen dat de Belastingdienst de verhouding tussen u en de zzp’r als loondienst kwalificeert.  Dit voorkomt de onnodige afdracht van loonheffingen en premies in het kader van een dienstverband.

Algemene voorwaarden opdrachtnemer

Heeft u te maken met een VOF of BV als opdrachtnemer/software-ontwikkelaar dan behoeft u zich als opdrachtgever geen zorgen te maken over schijnzelfstandigheid en de DBA. Let er in dat geval echter (ook) goed op dat de intellectuele eigendomsrechten op hetgeen voor u wordt gemaakt bij u komen. Met een bepaling in de algemene voorwaarden van de opdrachtnemer dat alle auteursrechten bij de programmeurs blijven en dat u bijvoorbeeld alleen een gebruikslicentie verkrijgt moet u niet akkoord gaan. De kleine lettertjes dus goed lezen of laten screenen door een jurist.

Licentiecontract inzake toepassing die u voor ogen heeft

Valt er niet te onderhandelen over de auteursrechten dan komt u een licentiecontract met de programmeur overeen. Een licentiecontract of gebruiksovereenkomst is ook een goede oplossing in gevallen waarbij u in uw eigen applicatie functionaliteiten gebruikt waarop derden bepaalde rechten kunnen doen gelden. Denk aan de patenten waarover door Samsung, Microsoft en Apple geregeld wordt gesteggeld. De benodigde gebruiksrechten dienen in een dergelijk scenario eerst proactief in kaart te worden gebracht. U wilt immers zo veel mogelijk voldoen aan alle juridische vereisten. Daarna kan er over licentiecontracten kan worden onderhandeld inzake de exacte toepassing die u voor ogen heeft.

4. Entertainmentrecht, mediarecht en muziekapps

Als u een muziekapp of een videoapp uitrolt dan krijgt u te maken met entertainmentrecht. Van oudsher kent het media- en entertainmentrecht tien aandachtsgebieden, die elkaar deels overlappen. Het gaat om recht en digitale media, auteursrechten, naburige rechten, portretrechten, merkrechten, radio en televisierechten, filmrechten, mediarechten, muziekrechten en uiteraard het contractenrecht. Wet en regelgeving van verschillende aard geven aldus kaders waarbinnen digitale media - waaronder we mobiele apps die gebruik maken van audio en video mogen rekenen - kunnen opereren.

a Auteursrechten op de muziek en video in de app

We hadden hierboven al gezien dat muziekrechten ook in de cloud gelden. De wet vereist in ieder geval dat u toestemmingen verkrijgt voor de specifieke vorm van muziekgebruik in of door uw app. Maakt deze applicatie gebruik van muziek die zich nog niet in het publiek domein bevindt dan rusten er auteursrechten op. De componist en de tekstschrijver hebben dus van de Auteurswet recht op compensatie wanneer hun creatieve voortbrengselen worden gestreamd, gereproduceerd of gedownload. Dit geldt ook indien de muziek onder een filmpje wordt gezet. Bovendien kunnen ze het gebruik van hun muzikale werken verbieden. Samengevat: rechthebbenden hebben vergoedingsrechten en verbodsrechten.

b Naburige rechten op de master die wordt gebruikt in de music app

Er is nog een rechtenlaag verbonden aan digitale muziek: naburige rechten. Digitale verschijningsvormen van muzieknummers zoals mp3, wav, flac en aif worden in juridische zin gekwalificeerd als fonogram. Fonogrammenproducenten hebben op basis van de Wet naburige rechten recht op een vergoeding wanneer er voor commerciële doeleinden gebruik wordt gemaakt van door hun vervaardigde fonogrammen.

Fonografische rechten worden in de wandelgang ook wel masterrechten genoemd. Een andere grope belanghebbenden die rechten op de master kunnen doen gelden zijn uitvoerende kunstenaars zoals zangers en studiomuzikanten, die hebben bijgedragen aan de totstandkoming van de mastertape. Ook zij hebben naburige rechten op de geluidsfile. Met deze groep, dan wel met Sena, Norma of de NVPI, moet evenzeer een regeling worden getroffen inzake de music permission.

Naburige rechten kunnen ook op televisieprogramma’s of radio-uitzendingen zoals podcasts rusten. In dat geval hebben de omroepen naburige rechten op de productie. Streamt een online applicatie dergelijke programma’s dan is er dus idem dito een licentie nodig van de programmamakers en de media die de content hebben uitgezonden.

c NTD procedure voor lastige gevallen of Youtube delen in reclame inkomsten

Vaak is het niet helemaal duidelijk waar de rechten op een bepaald moment in de tijd zich precies bevinden. Doordat contracten aflopen of wijzigen kunnen auteursrechten of naburige rechten zich van de ene partij naar een andere partij verplaatsen. Een app-maker of een content platform moet hier natuurlijk beleid op ontwikkelen. Wanneer het onduidelijk is waar de muziekrechten liggen, bijvoorbeeld indien rechthebbenden onvindbaar zijn of als contractuele verhoudingen mogelijk zijn gewijzigd, dan kan er een notice and takedown procedure (NTD-procedure) worden gestart. Denk aan het fair use begrip uit de Amerikaanse auteursrechtenwetgeving.

Via de copyright of legal page van de website van de aanbieder van een online dienst kan dan worden geklaagd over het gebruik en verzocht een bepaald nummer of content offline te halen. Middels een notificatie. Vervolgens vindt er hoor en wederhoor plaats via de copyright officer van de dienst en kan er worden besloten tot takedown van foto, track of video. Dit is een elegante oplossing om aan de belangen van partijen tegemoet te komen.

Youtube Content ID

Er kan uiteraard anders worden omgegaan met deze problematiek. Het is voor een grote online service een hels karwij om alles wat er door de user wordt geüpload te screenen. Youtube biedt rechthebbenden zoals platenmaatschappijen, auteurs en publishers momenteel de keuze om ofwel illegale content te blokkeren/offline te halen, ofwel mee te delen in reclame inkomsten. In het kader van Content ID en het Youtube Monetizatiopn Program.

Copyright Notice

Het nadeel hiervan is nog dat de automatische detectiesystemen behoorlijk wat false positives te voortduren krijgen. Dan kan het voorkomen dat een auteur die zijn eigen geschreven en geproduceerde muziek upload ineens een copyright notice ontvangt van een grote speler. Deze copyright claim kan gelukkig in de kiem worden gesmoord door online weer te geven dat u wel degenlijk de auteur bent. Gelooft het systeem u niet dan gaat de video alsnog op zwart…

Door de miljoenen copyright notices die er naar Youtube (alsook Google) worden verstuurd kan het ook voorkomen dat een media en entertainmentbedrijf zoals Walt Disney verzoeken verstuurt aan Youtube om door Walt Disney zelf naar de online videoservice gezonden legitieme Mickey Mouse  video’s te verwijderen. Niet meteen schrikken van die false positives (onterechte copyright claims) dus!

5. Kamer van Koophandel inschrijving

Het volgende juridische vereiste is meer bedrijfsmatig van aard. U moet een keuze maken een bedrijfsvorm. Een BV ligt voor de hand maar een VOF, eenmanszaak of NV behoort ook tot de mogelijkheden. Vervolgens doet u een Kamer van Koophandel inschrijving. U ontvangt dan direct een belastingnummer. Door de KvK inschrijving komen uw bedrijfsgegevens in het handelsregister, waarmee ze voor derden, zoals klanten of afnemers, raadpleegbaar zijn. Indien u voor een BV kiest dan kunt u uw aansprakelijkheid beperken. Bij een eenmanszaak is uw bedrijf namelijk onlosmakelijk verbonden aan uzelf als rechtssubject.

Rechtspersoon

Bij een rechtspersoon zoals een besloten vennootschap is dat anders. Ook vergemakkelijkt het de overdracht van uw bedrijf in het geval er interesse is van een grote speler zoals Microsoft, Apple of Google. De combinatie met een ingeschreven merknaam heeft doorgaans en positief effect op de waarde van uw bedrijf. Ook kent een BV fiscale voordelen vanaf een bepaalde omzet. Een BV richt u op bij de notaris. Die regelt alsdan ook de aandelenregisters en doet de KvK inschrijving voor u, de DGA.

Geheimhoudingsverplichting

Tip: maak in de oprichtingsfase of gedurende precontractuele onderhandelingen gebruik van een NDA (non-disclosure agreement). Een geheimhoudingsverplichting met uw potentiele partners, werknemers of investeerders voorkomt dat uw originele idee op straat komt te liggen. In de geheimhoudingsovereenkomst staat onder meer omschreven wat er onder de geheime informatie wordt verstaan en hoelang en jegens wie die geheimhouding in acht dient te worden genomen.

6. Muziekapps en consumentenrecht

Wanneer een app-ontwikkelaar een mobiele muziekapp aanbiedt aan een breed publiek, dat wil zeggen aan consumenten, dus personen die niet handelen in de uitoefening van een bedrijf, dan is er sprake van consumentenkoop. Er vindt dan koop of afstand van een digitaal product plaats.

Consumentenkoop

Dat betekent dat de online verkoper gebonden is aan consumentenrechtelijke bepalingen. Van belang is dan de informatieplicht van de aanbieder:  wees helder over wat u aanbiedt, hoe u dit aanbiedt en schep een mogelijkheid voor de consument om alsnog van de koop af te zien. Dit laatste noemen we het herroepingsrecht. Retourneren is natuurlijk moeilijk voorstelbaar. Wel dient er een mogelijkheid te zijn om gemakkelijk tot ontbinding van de op afstand gesloten koopovereenkomst over te gaan.  Ook moet er sprake kunnen zijn van bedenktijd.

Voorts dienen betalingsmogelijkheden te zijn toegespitst op de consument. De betalingsvoorwaarden dienen helder en duidelijk te zijn, inclusief de mogelijkheid van een redelijke betalingstermijn.

Abonnementsvorm

Mocht er sprake zijn van een abonnementsvorm waar en vergoeding voor verschuldigd is met regelmatige betalingen, dan mag deze niet zonder meer automatisch verlengd worden zonder expliciete overeenkomst. Hetzelfde als thans geldt voor telefoonabonnementen en sportschoolabonnementen.

Opzegbaarheid

Er moeten ruim van te voren opzegmogelijkheden zijn en zaken mogen niet to in het oneindige doorlopen. Andere consumentenbeschermende bepalingen waar u zich rekenschap van mag geven zijn het verbod op misleidende reclame en productaansprakelijkheid. Ook al is een muziekapp niet tastbaar als zodanig (maar wel functioneel). Een app-ontwikkelaar kan zich in consumentenrechtelijk verband in ieder geval niet grenzeloos disculperen middels algemene voorwaarden.

In de licentieovereenkomst mogen tenslotte geen onredelijk bezwarende bepalingen voorkomen. Hier gelden zoals altijd de grijze en de zwarte lijst van art. 235 en 236 van Boek 6 BW. Stel de algemene voorwaarden dus niet te eenzijdig op, dit biedt enkel schijnzekerheid.

7. Online akkoord met terms of service van de muziekapp

Gaan uw klanten over tot koop van de app dan laat u hen online akkoord gaan met de terms of service (TOS). Dat zijn uw algemene voorwaarden waarin u een gebruikslicentie verleend en betalingscondities en leveringsvoorwaarden beschrijft. Synonieme bewoordingen zijn terms of use, end user agreement (EULA) en licentieovereenkomst (LO). Uiteraard kunt u ervoor kiezen om de algemene verkoopvoorwaarden en de licentieovereenkomst in separate documenten neer te leggen.

Garanties en exoneraties

De licentieovereenkomst verleent de gebruiker het recht om van de software en de informatie waaruit de app bestaat, gebruik te maken. Daarnaast geeft het contract richtlijnen met betrekking tot het aanmaken van een gebruikersaccount. In het licentiecontract beperkt u uw aansprakelijkheid tot op zekere hoogte. Ook kunt u een disclaimer opnemen met garanties en exoneraties. U garandeert doorgaans niet dat de dienst voortdurend beschikbaar zal zijn of van een voortdurend kwalitatief hoogstaand niveau is, bijvoorbeeld vanwege overmacht.

Taalkeuze licentieovereenkomst

De taalkeuze van de licentieovereenkomst is in die zin van belang dat consumenten de algemene voorwaarden moeten kunnen begrijpen. In Nederland dus Nederlands, in België Nederlands en Frans, in Duitsland Duits en voor de UK en de VS Engels. Gaat u internationaal uitrollen dan kunt u voor Engels kiezen. I dat geval geldt: hoe meer taalversies u beschikbaar heeft, hoe beter.

Aanvinkbare vakjes

De gebruiker moet de algemene voorwaarden kunnen downloaden voordat hij ‘akkoord’ aanvinkt. Dat is een wettelijk vereiste in het kader van het ter hand stellen van de leveringsvoorwaarden. Daaronder komt nog een tweede vakje waarin de consument expliciet verklaart afstand te doen van zijn herroepingsrecht.

Geen herroepingsrecht bij digitale downloads

Een Europees Modelformulier voor Herroeping heeft u dan ook niet nodig indien u enkel digitale, downloadbare producten levert. De Wet Koop op Afstand bevat namelijk een aantal uitzonderingen waar het gaat om het herroepingsrecht. Daardoor is er in casu geen 14 dagen bedenktijd.

Belangrijke uitzonderingen op de dwingendrechtelijke hoofdregel zijn er voor digitale downloads zoals mp3’s, games, software, ringtones en apps. Er is dan namelijk al met de nakoming van een dienst begonnen met de uitdrukkelijk toestemming van de consument. Belangrijker nog, deze goederen kunnen naar hun aard niet worden teruggezonden: een mp3-download kunt u natuurlijk niet retourneren.

Bovendien heeft de consument zojuist in verband met de dienst uitdrukkelijk verklaard afstand te doen van diens recht tot ontbinding en bent u, de online handelaar, met de nakoming van de koopovereenkomst op afstand begonnen. Om misverstanden voor te zijn heeft de consument – wellicht ten overvloede maar beter  de vakjes aangevinkt waardoor de dowloads zijn gestart. Geen herroepingsrecht dus bij digitale downloads.

Internationaal privaatrecht

Consumentenrecht van buiten de Europese Unie kan - mede vanwege regels van internationaal privaatrecht - evenwel dicteren dat er, ondanks de hiervoor beschreven uitzondering in de Nederlandse wetgeving, toch een herroepingsrecht bestaat. Bijvoorbeeld indien u levert aan consumenten in Californië, Verenigde Staten. Amerikaanse wetgeving kan in die gevallen op dit punt een streep zetten door de Nederlandse wet, waardoor de Amerikaanse consument in voorkomende geval toch bedenktijd heeft van 30 dagen.

Regels van internationaal privaatrecht (IPR-regels) bij het internationaal op afstand contracteren en digitale uitputting laten we bij gelegenheid van dit artikel verder buiten beschouwing.

8. Privacy regels

Wanneer u een app ontwikkelt en lanceert krijgt u te maken met privacy regels. U maakt bijvoorbeeld gebruik van cookies en verwerkt gegevens van klanten en slaat deze op in gebruikersbestanden. De Wet bescherming Persoonsgegevens en de Telecommunicatiewet schrijven voor dat u de wettelijke voorschriften inzake de verwerking van persoonsgegevens en privacy moet respecteren. U kwalificeert namelijk als aanbieder van een elektronische communicatiedienst.

Wettelijke informatieplicht

U heeft een wettelijke informatieplicht jegens uw gebruikers inzake de gegevens die zij aan de dienst dienen te vertrekken en of deze persoonsgegevens worden opgeslagen. Ook dient u gebruikers ervan op de hoogte te stellen of diensten beveiligd zijn en of er risico’s zijn op breuken in de beveiliging waardoor privacy gevoelige informatie op straat zou kunnen komen te liggen. Tenslotte moet een app-gebruiker van te voren toestemming kunnen geven voor toegang tot persoonlijke gegevens zoals de locatiebepaling, foto’s, video’s en contacten.

9. Auteursrechten op de muziekapp of videoapp: makerschap

In beginsel schrijft de wet auteursrechten toe aan de bedenker, vormgever of maker van een app. Vaak zijn daarbij verschillende makers betrokken. De een focust zich op visuele aspecten, de ander of technische functionaliteit en ga zo maar door. Het is van belang om met alle bij de schepping van een applicatie betrokken partijen schriftelijke afspraken te maken over makerschap en honorarium. Die afspraken kunnen worden neergelegd in een overeenkomst van opdracht, een arbeidsovereenkomst, een licentieovereenkomst of een overeenkomst tot overdracht van auteursrechten op en (deel) van de app. U wilt als start-up zoveel mogelijk intellectuele eigendomsrechten op de muziekapp vergaren. De auteursrechten hebben een looptijd van ten minste 70 jaar.

Exclusief exploiteren

De Auteurswet biedt auteursrechthebbenden op de muziekapp of videoapp de mogelijkheden om deze exclusief te exploiteren. Exclusief als in met uitsluiting van anderen. De wet biedt bescherming tegen derden die daar bewust of onbewust inbreuk op maken. U kunt andere partijen dus verbieden om gebruik te maken van uw intellectueel eigendom en u kunt uw creatieve voortbrengselen op exclusieve basis in het verkeer brengen en dupliceren. Dit noemen we exclusieve exploitatierechten.

Registratie van uw auteursrechten is tenslotte niet nodig. De rechten ontstaan vanzelf terwijl u de app creëert, op basis van de wet. Om te kunnen bewijzen dat u de eerste was kunt u een i-Depot laten aanmaken bij het BBIE, het Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom te Den Haag. U kunt er ook voor kiezen om uw idee en de wordingsgeschiedenis ervan te beschrijven en dit vervolgens te deponeren bij een notaris.

10. Databankrechten op de muziekapp

Onder bepaalde omstandigheden ontstaan er op uw applicatie of content platform databankrechten. Een databank in de zin van de wet is een geordende gegevensverzameling waarin in kwalitatief en kwantitatief opzicht significant in is geïnvesteerd. Databankrechten komen toe aan de producent dan wel de eigenaar van de databank en hebben een geldingsduur van 15 jaar. Analoog aan de Auteurswet kunt u verbieden dat uw databank wordt opgevraagd (openbaar maken) dan wel hergebruikt (verveelvoudigd).  

11. Merknaam van de muziekapp registreren

Niet zozeer een juridisch vereiste als wel een belangrijk aandachtsgebied betreft het merkenrecht. Bij het Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom te Den Haag (BOIP of BBIE) kunt u terecht voor registratie van het woordmerk en het beeldmerk van uw mobile app. Het merkrecht geldt, na een succesvol depot, voor de duur van 10 jaren. Daarna kan het recht op de merknaam worden verlengd. Deze termijnen dienen dus wel goed bewaakt te worden door een specialist merkenrecht. Verlenging kan tot in de lengte van dagen voortduren. Merkrechten komen derhalve niet van rechtswege in het publiek domein, zoals auteursrechten en naburige rechten wel in de tijd zijn begrensd.

U kunt de merknaam van de applicatie zelf registreren. U kunt er ook voor kiezen om professioneel merkonderzoek te laten verrichten en om het deponeren ervan uit handen te geven. Wilt u internationaal merkgerechtigde zijn dan kunt u kiezen voor de Europese weg of voor een internationaal depot. Beide opties hebben voor en nadelen, zowel qua kosten als qua beschermingsniveau.

Formele vereisten

Het BBIE hanteert een aantal formele vereisten bij de inschrijving van een merk. Een merkregistratie kan op bepaalde gronden worden geweigerd. Weigeringsgronden zijn geen onderscheidend vermogen, strijd met de goede zeden of de openbare orde, misleiding en een gegronde oppositieprocedure van een oudere merkhouder in dezelfde diensten en warenklassen.

12. Internationaal uitrollen? 1 Loket systeem licenties svp

Stel u wilt na een succesvolle start in Nederland Europees of internationaal uitrollen. Onder punt 1 van deze kleine cursus muziekapps en entertainmentrecht zagen we dat er licenties nodig zijn van collectieve rechtenorganisaties waaronder Buma/Stemra, Sena en Norma. Een keihard juridisch vereiste. Indien u daarmee proactief aan de slag gaat voorkomt u Safe Harbour perikelen de veelbesproken value gap. U voorkomt daarmee dat uw start-up in een grijs gebied terecht komt met alle risico’s van dien.

Auteursrechtenorganisaties

Bij de huidige stand van zaken dient u dan per land waar u wilt uitrollen afzonderlijke licenties met de zusterorganisaties van Buma/Stemra en Sena af te sluiten met daarin afspraken over toestemming en vergoeding voor muziekgebruik. Dus bij auteursrechtenorganisatie GEMA in Duitsland, SACEM in Frankrijk, ASCAP in de Verenigde Staten, JASRAC in Japan etc etc. Dat komt doordat intellectuele eigendomsrechten nationale rechten zijn, dus gebonden aan het territorium van één land.

Safe Harbour en de Value Gap

Safe Harbour is een onvoorzien bijeffect van de E-Commerce Richtlijn van 8 juni 2000, die ISP’s en digitale multinationals beoogde te beschermen tegen auteursrechtenclaims. De E-Commerce Richtlijn (richtlijn inzake elektronische handel) is geschreven voordat online diensten zoals Myspace en Facebook überhaupt bestonden. Kortgezegd komt de Safe Harbour problematiek erop neer dat rechthebbenden zoals componisten en hun uitgeverijen, record labels en hun artiesten geen of te weinig vergoeding ontvangen wanneer hun materiaal op internet wordt vertoond. Bijvoorbeeld omdat users content naar Facebook, SoundCloud of Youtube (Google) uploaden. Deze diensten (met winstoogmerk) betalen in de ogen van deze belangengroep geen of disproportioneel voor het beschikbaar stellen aan het grote publiek van content op hun platform.

Moet dan de ISP maar betalen of moet er een internet kijk en luistergeld worden geintroduceerd? Vinden er auteursrechtelijk relevante handelingen plaats bij het hyperlinken naar audiovisuele werken? Onderhandelingen over licenties verlopen vanwege de tegenovergestelde belangenposities begrijpelijkerwijs vaak stroef. Partijen staan dan tegenover elkaar met de hakken in het zand.

Vergoedingsaanspraak bij pre-roll advertising?

De Value Gap ligt er in besloten dat deze online diensten wel reclame inkomsten ontvangen maar dat er vervolgens geen proportionele compensatie terugvloeit naar de makers van muziek, tekst, foto en video. Reclame inkomsten die mede worden gegenereerd door auteursrechtelijk beschermde content. Het is niet onaannemelijk dat er een vergoedingsaanspraak bestaat bij pre-roll advertising. Een treffend voorbeeld van een situatie waarbij het auteursrecht onder spanning staat van technologische ontwikkelingen.   

Multi-territoriale licentieverlening en de Digital Single Market

Wij van MuziekenRecht.nl denken dat een 1 loket systeem voor het gehele rechtenspectrum recht doet aan de roep om een meer gecentraliseerde en gestroomlijnde pan-Europese (of wereldwijde) licentieverlening. Multi-territoriale licentieverlening sluit bovendien naadloos aan op het speerpuntenbeleid van de Europese Unie inzake de Digital Single Market. Legale content wordt gemakkelijker bereikbaar voor de consument. Ook voorkomt het intra-Europese verschillen omdat Lidstaten vaak enige vrijheid hebben bij de implementatie van Europese Verordeningen of Richtlijnen in het kader van de Digital Agenda. Zoals bij de implementatie van de E- Commerce Richtlijn of de Auteursrechtrichtlijn.

Een 1 loket systeem levert in potentie een aanzienlijke tijd en kostenbesparing op en neemt een belangrijk obstakel weg voor het internetweegs internationaal uitrollen van content platforms, online muziekdiensten en muziekapps.   

Gaat een muziekapp in de markt zetten en heeft u na het lezen van dit artikel behoefte aan een juridisch klankbord? Dan fungeren wij graag als uw gesprekspartner.