Audiovisuele Media en Muziekrechten
Bij het gebruik van muziek in audiovisuele media producties, zoals een reclamecampagne, speelfilm, televisieserie, cloud game of documentaire, dient er toestemming te zijn van de rechthebbende(n). Dit geldt zowel voor de masterkant als voor de publishingkant van een plaat. Vaak verloopt clearing direct via de rechthebbenden, in samenspraak met Buma/Stemra, aan wie - afhankelijk van het type muziek - vooraf (betaalde) toestemming dient te worden gevraagd. In de regel dient er bij openbaarmaking en verveelvoudiging van beschermd materiaal aan Buma/Stemra (Auteursrechten) en Sena (Naburige Rechten) te worden afgedragen. In België zijn dit respectievelijk Sabam, PlayRight en Simim, in de Verenigde Staten rechtenorganisaties Ascap en SoundExchange.
We hebben het hier over clearance van muziekrechten in audiovisuele media. Clearance in de vorm van een schriftelijke licentie. Op deze manier is er bewijsbaar toestemming voor het specifieke muziekgebruik en het syncen met beeld.
Soms staat de hoogte van het te betalen bedrag vast, soms kan er over worden onderhandeld. Een en ander is afhankelijk van met welk soort muziekrechten u te maken heeft, het soort muziek dat in de media productie wordt gebruikt en de precieze toepassing ervan.
A. 4 Soorten Muziekrechten
Stemra onderscheidt verschillende muziekrechten bij het combineren van beeld en geluid in audiovisuele media. Hier gaat het om muziek in audiovisuele producties zoals films, video’s, games, commercials, onderwijs- en bedrijfsproducties.
1. Eerste vastlegging of Synchronisatierecht (de rechten die verschuldigd zijn door de samenvoeging van beeld en geluid op de master).
2. Mechanische reproductierechten (de rechten van componisten, tekstschrijvers en uitgeverijen bij mechanische verveelvoudiging zoals een DVD productie). Indien er geen mechanische reproductie plaatsvindt behoeven deze rechten uiteraard niet te worden afgedragen (bijvoorbeeld bij een commercial).
3. Fonografische rechten of Opnamerechten: (de rechten van de producent dan wel de uitvoerende artiesten voor de geproduceerde of ingespeelde opname). Stemra heeft hierover met alle grote platenmaatschappijen afspraken gemaakt. Stemra regelt de licenties hiervoor derhalve namens de platenmaatschappijen.
Wat zijn royalties en wat is publishing? Waaruit bestaan schrijversdeel en uitgeversdeel na ondertekening publishingcontract? Hoe zit het met intellectuele eigendomsrechten van de auteur als diens zanglijn of liedtekst op radio of televisie wordt gedraaid? Wie verdient er royalty's op de opname bij live, synchronisatie en streaming? Gaat dat via Buma/Stemra en Sena, of via het platenlabel? Wat doet een sub-publisher? Wat zijn mechanische rechten en uitvoeringsrechten? Welke partij binnen de muziekindustrie houdt zich bezig met het uitgeven van muziek zoals Hip Hop, Soul, Dance/EDM, Future Bass, Chillstep, Indie Pop en Klassiek anno 2018?
Fonografische rechten behoeven niet te worden afgedragen indien de producent van bijvoorbeeld een reclame of een film de muziek opnieuw laat inspelen door een orkest of laat coveren. Doordat in dit geval geen gebruik wordt gemaakt van een bestaande opname zijn er geen fonografische rechten verschuldigd. In geval de oorspronkelijke componist is aangesloten bij de Buma dient wel toestemming van de Buma te worden gevraagd bij het gebruiken van een cover/ nieuwe uitvoering door studiomuzikanten (nrs. (1), (2)en (4) zijn hier wel verschuldigd).
Is de oorspronkelijke componist/liedjesschrijver ongebonden, dus geen lid van de Buma dan dient toestemming om de cover te gebruiken met die persoon zelf (immers de rechthebbende) te worden geregeld. Heeft u behoefte aan juridische dienstverlening inzake mediarecht of filmrecht neem dan vrijblijvend contact met ons op.
4. Uitvoeringsrechten of Vertoningsrechten (de rechten verschuldigd voor openbaarmaking van de gebruikte muziek op bijvoorbeeld televisie, bioscoop, internet, winkels, beurzen of binnen het bedrijf). Bij vertoningen in het buitenland dient ten aanzien van het muziekgebruik en de muziekrechten een regeling met de 'buitenlandse Buma' te worden getroffen. In Duitsland bijvoorbeeld de Gema, in België Sabam, in Frankrijk Sacem en in de VS Ascap of BMI.
B. 3 Muzieksoorten In Audiovisuele Media
Stemra onderscheidt 3 muzieksoorten die bepalend zijn voor de hoogte van de vergoeding van het gebruik ervan in audiovisuele media.
1. Library Music (of Stockmusic): muziek die speciaal is geproduceerd voor gebruik in audiovisuele producties. De muziek dient zelf op maat te worden gemaakt en is vaak niet exclusief. Voordeel is dat de kosten van te voren duidelijk zijn en dat er altijd toestemming wordt gegeven via Buma/Stemra.
2. Bestaand (hit)repertoire: commerciële muziek van vaak bekende artiesten die in de winkel of op internet te koop is. Stemra benadert in dit geval de componist en master owner dan wel de platenmaatschappij. Voordeel hiervan is dat de muziek voor het publiek herkenbaar is. Nadeel is dat er mogelijkerwijs geen toestemming komt of dat de licence fee exorbitant hoog is.
Er bestaan namelijk geen standaardtarieven voor. Ook kan deze hele procedure veel tijd in beslag nemen waardoor deadlines in het gedrang kunnen komen. Het is aan te bevelen in dit soort situaties een alternatief nummer achter de hand te hebben waarvoor al wel toestemming is gegeven.
3. Opdrachtmuziek: muziek die op maat wordt geproduceerd voor de audiovisuele productie. Met de componist worden afspraken gemaakt over diens honorarium voor het componeren en opnemen van de muziek. Ook voor de eerste vastlegging worden rechtstreeks met de componist afspraken gemaakt.
De synchronisatierechten en de fonografische rechten verlopen derhalve niet via Stemra. Met Stemra worden wel de (eventuele) mechanische reproductierechten geregeld alsook de eventuele kopierechten (vergoeding voor mogelijk hergebruik van de opdrachtmuziek). Met Buma worden tenslotte de vertoningsrechten geregeld.
Muzieksoorten muziekgebruik en muziekrechten in audiovisuele media producties.
Licentie direct met producer bij rechtenvrije muziek
Tenslotte bestaat er nog de mogelijkheid 'rechtenvrije' muziek te gebruiken van componisten/producers die niet zijn aangesloten bij Buma/Stemra en Sena. De term rechtenvrij impliceert hier dat men niet met een verplichte licentie van Buma/Stemra dan wel publisher en platenmaatschappijen te maken krijgt.
De vergoeding voor het gebruik van de muziek in een media productie kan bij deze vorm van muziek namelijk direct met de rechthebbende worden geregeld. Het verdient aanbeveling de afspraken hierover neer te leggen in een schriftelijke synchronisatielicentie overeenkomst (master en sync license agreement) waarin ieders rechten en plichten duidelijk staan vermeld.
C. 3 Soorten Audiovisuele Producties
1. Audiovisuele producties bestemd voor verkoop, verhuur en vertoning in bioscopen, filmhuizen e.d. Hieronder vallen bijvoorbeeld bioscoopfilms, documentaires, korte films en games. Voor vertoningen van producties op filmfestivals behoeft bij wijze van uitzondering geen toestemming te worden gevraagd. Voor de hierboven onderscheiden 3 soorten van muziek gelden verschillende tarieven en aanvraagprocedures.
2. Commercials. Hieronder vallen reclamespotjes op radio en TV, op evenementen op ‘groot-beeldschermen’ (megaconcerten en sportwedstrijden) en in-store. Bij alleen Internet: Onder het vertoningsgebied Televisie vallen commercials bestemd voor internet met beeld. Onder het vertoningsgebied Radio vallen commercials bestemd voor internet met alleen geluid. Per muzieksoort gelden wederom verschillende tarieven.
3. Overige audiovisuele producties zoals educatieve media producties voor onderwijsinstellingen, bedrijfsfilms en in-store producties, studieprojecten, registratie (audiovisuele vastlegging van bruiloften en feesten welke niet verkrijgbaar zijn via de reguliere kanalen) en achtergrondmuziek voor telefoonlijnen. Per muzieksoort gelden wederom verschillende tarieven en er zijn lowbudgetregelingen en staffelkortingen mogelijk. Voor audiovisuele producties in het onderwijs maakt men onderscheid tussen projecten die onderdeel zijn van het leerplan en initiatieven die daarbuiten vallen, zoals feesten of voorstellingen. Lees meer over deze materie in onze blog.
Met een online muzieklicentie regelt u toestemming voor muziekgebruik op internet. Voor uw muziekdienst of music startup of scaleup. On demand en pan-Europees. Ook regelt u de rechtenafdracht voor het syncen van een audiofragment middels een daartoe bestemde licentie, direct met de rechthebbende, het platenlabel of de publisher. Of via rechteninstanties Buma/Stemra en Sena. Bel ons nu.
Bewijs van Licentie
Bij gebruik van alleen library music, opdrachtmuziek, of bestaand (hit)repertoire waarvoor standaard tarieven gelden, kan worden volstaan met het insturen van een volledig ingevuld Buma/Stemra formulier ''Aanvraag-/ opgaveformulier voor een commercial” dan wel (afhankelijk van het soort media productie) “Aanvraag voor toestemming audiovisuele productie”.
Op basis van de door de producer van de audiovisuele media verstrekte opgave en de hiervoor vermelde tarieven voor gebruik ontvangt deze van Stemra een factuur en na betaling een ‘Bewijs van Licentie’. Pas dan mag gebruik worden gemaakt van de muziek. Bij bestaand (hit)repertoire is bovendien expliciete toestemming van de rechthebbende(n) vereist. Houdt naast de Stemra licentie ook rekening met de Buma rechten voor vertoning/ openbaarmaking van de muziek.
Kosten Muziekgebruik
De kosten voor muziekgebruik in audiovisuele media zoals games zijn derhalve afhankelijk van vele factoren. Ook spelen zaken als bekendheid van de muziek, persoon of nabestaanden van de componist, platenmaatschappij, toepassing, gamestudio, verspreidingsgebied, gebruiksduur, stijl / uitvoering, aantal zenders en aantal uitzending een rol. Er zijn bovendien verschillende trajecten te onderscheiden, met ieder een eigen procedure en tijdpad met bijbehorende aanmeldingsformulieren. Wij begeleiden dit traject voor U.
Ook begeleiden wij de oprichting van muziekdiensten, nieuwe media bedrijven, social music platforms en soortgelijke music startups. We denken dan ondermeer mee over de juiste rechtsvorm, contracten en algemene voorwaarden, aansprakelijkheid en verzekering en de benodigde licenties van Buma/Stemra (zgn. buma afdrachten) alsmede Sena.
Indien u naar aanleiding van de informatie op deze pagina behoefte heeft aan juridisch advies inzake het entertainmentrecht neem dan gerust vrijblijvend contact met ons op. Wij kunnen het toestemmingstraject voor muziekgebruik desgewenst begeleiden of geheel uit handen nemen. Daarmee bespaart u tijd en energie die u liever in uw corebusiness investeert.