Muziekgebruik en BUMA

Muziekgebruik

Muziekgebruikers: Betalen aan de BUMA/STEMRA voor muziekgebruik (bedrijven/ MKB, onderwijsinstellingen, producenten, reclamebureaus, festivals en pop-podia).  

Iedereen die muziek gebruikt, laat horen (ook de radio op het werk), verwerkt of kopieert dient hiervoor een auteursrechtenlicentie aan te vragen bij BUMA/STEMRA, de belangenbehartiger van auteurs, labels, platenmaatschappijen en muziekuitgevers. Vaak dienen daarnaast de uitvoeringsrechten oftewel het in het openbaar ten gehore brengen van cd’s of digitale afspeellijsten geregeld te worden met de SENA, de belangenbehartiger van uitvoerende artiesten en producenten. Een combinatielicentie behoort ook tot de mogelijkheden.  

Indien er gebruik wordt gemaakt van videobeelden van uitvoerende kunstenaars zoals acteurs of dansers dan is het aan te bevelen contact op te nemen met Stichting NORMA, de belangenbehartiger van musici en acteurs.  

Bij audiovisuele producties dient daarnaast een hiertoe bestemde synchronisatielicentie aan te worden gevraagd bij de BUMA/STEMRA.   

Over de vraag of er bij hyperlinken, framen of embedden van auteursrechtelijk beschermde content zoals streaming audio of muziekvideo's een licentie van Buma en Sena noodzakelijk is vindt u meer informatie op deze pagina: Hyperlinks en Embedden.

 

Stemra: vastleggen van muziek

Eenieder die muziek wil vastleggen op beeld- of geluidsdragers, heeft daarvoor op grond van de Auteurswet toestemming nodig van STEMRA. Men denke aan platenmaatschappijen, importeurs, omroepen, producenten van achtergrondmuziek en reclamebureaus. Het gaat hier om mechanische reproductierechten, zowel online als offline. In de Auteurswet heet dit verveelvoudigen. Ook organisaties die promotiemiddelen maken in de vorm van een beeld- of geluidsdrager, betalen een vergoeding. Het commerciële belang is belangrijk bij het bepalen van de hoogte van de licentievergoeding die moet worden betaald aan BUMA/STEMRA. Dit geldt onder meer voor:

  •          Producenten van audiovisuele producties, zoals reclamebureaus en homevideo producenten  
  •          Producenten van producties in eigen beheer, zoals artiesten zonder platencontract  
  •          Producenten van special products, zoals fabrikanten van relatiegeschenken  
  •          Platenmaatschappijen  
  •          Leveranciers van achtergrondmuziek, voor onder meer horeca en winkeliers  
  •          Importeurs, van cd’s en dvd’s  
  •          Omroepen, zoals voor radio en televisie  
  •          Bladmuziek  
 
 

Stappenplan toestemming inzake Buma rechten:  

Allereerst is het van belang om vast te stellen wat precies wordt gebruikt van de muziek: de tekst, de opname (de master oftwel de sound recording), de bladmuziek of de uitvoering.  

Vervolgens dienen de rechthebbenden te worden opgespoord. Er kunnen meerdere rechthebbenden zijn van een werk, zoals meerdere platenmaatschappijen, labels, de auteur, de tekstschrijver, de uitvoerend artiest, nabestaanden. Dit is vaak een tijdrovende aangelegenheid: het is aanbevelenswaardig hier zo vroeg mogelijk mee te beginnen. Blijft toestemming uit dan zal naar alternatieven gezocht moeten worden.  

Auteursrechtenlicentie en publiek domein

Indien de werken die worden gebruikt, verwerkt of gekopieerd zich in het publiek domein bevinden is er in de regel geen toestemming en auteursrechtenlicentie vereist. Een werk bevindt zich in Nederland in het publiek domein indien er meer dan 70 jaar is verstreken na het overlijden van de maker. Naburige rechten op uitvoeringen en opnamen op geluids- en beelddragers (SENA, NORMA) vervallen inmiddels grotendeels na 70 jaar (voorheen was dit vijftig jaar).

 
Stappenplan toestemming inzake Buma rechten en afdrachten.

Stappenplan toestemming inzake Buma rechten en afdrachten.

 

Een uitzondering bestaat er voor muziekwerken die onderdeel uitmaken van audiovisuele media. Op bewerkingen van werken in het publiek domein kunnen onder voorwaarden wel auteursrechten berusten.  

Onderwijsexceptie

Er bestaan evenwel uitzonderingen op de toestemmingsplicht in de vorm van wettelijke licenties bij muziekgebruik voor onderwijs en wetenschap, zoals de onderwijsexceptie en het citaatrecht, of de bloemlezingsregeling voor bladmuziek. Ook bestaan er kortingsregelingen voor de Buma rechten.

Buitenlandse zusterorganisaties

Als gevolg van wederkerigheidscontracten met buitenlandse zusterorganisaties (zoals GEMA, SACEM, SABAM, ASCAP, SESAC, BMI) ontvangen buitenlandse muziekauteursrechthebbenden ook vergoedingen uit Nederland. Het maakt derhalve voor de te betalen vergoedingen niet uit of de muziek van Nederlandse of buitenlandse origine is. 

Titelcatalogus

In de titelcatalogus van Buma kan men opzoeken wie de rechthebbende(n) zijn van een bepaald muziekstuk: vaak tekstschrijvers, componisten, publishing companies en platenlabels.

BUMA/STEMRA onderscheidt tenslotte 3 typen muziek: Commerciële muziek (top-40 etc), Library/ Stockmusic, en Opdrachtmuziek. Voor elke soort muziek gelden andere vergoedingen.  

 
 

Gebruiksvormen en regelingen inzake muziekrechten 

De wet onderscheidt verschillende vormen van muziekgebruik. Elke vorm kent zijn eigen regelingen, tarieven (buma afdrachten) en uitvoerende instanties. Ik noem ze hier in het kort:  

1. Openbaar ten gehore brengen: BUMA  

Eenieder die muziek laat horen anders dan in de thuissituatie betaalt hiervoor een vergoeding voor de muziekrechten aan de BUMA, via een opgaveformulier. De BUMA onderscheidt het MKB (bar, restaurant, hotel, winkel etc.), podia (concerten en evenementen), en overige organisaties zoals scholen, muziekverenigingen, kerken, sportverenigingen, dansscholen etc.

Voor bepaalde groepen, evenementen en gelegenheden die veelvuldig gebruik maken van muziek bestaan speciale opgaveformulieren en speciale tarieven, zoals: onderwijs, kinderopvang, bedrijven algemeen, setlijsten, evenementen, producties in eigen beheer, amateurmuziekverenigingen, autobussen, horeca, carnavalsvereniging, dansleraar, kerkelijke organisaties, fitnesscentrum en audiovisuele producties, locatielicenties, welzijnswerk, werkruimten, voortgezet onderwijs, mechanische achtergrondmuziek, specials products, basisschool, RTV en kabel.  

 

2. Mechanische vastlegging muziek: BUMA en/of STEMRA.  

a. op audiodragers: STEMRA

Hier gaat het om producties in eigen beheer, zoals cd’s en iTunes/Spotify releases. Men dient vooraf aan STEMRA toestemming te vragen.  

b. op audiovisuele dragers: STEMRA  

Hier gaat het om muziek in audiovisuele producties zoals films, video’s, commercials, onderwijs- en bedrijfsproducties. Men dient vooraf aan STEMRA toestemming te vragen.  

c. in multimedia producties: STEMRA  

Hier gaat het om het combineren van beeld en geluid. De regeling valt uiteen in Muziek in multimediaproductie consumentenmarkt en Muziek in audiovisuele producties zakelijke markt. Er gelden kortingen voor multimediaproducties met een educatief karakter bestemd voor verspreiding onder onderwijsinstellingen. Men dient vooraf aan STEMRA toestemming te vragen. 

d. op internet: BUMA/STEMRA  

BUMA/STEMRA onderscheidt op dit moment 3 vormen van digitaal muziekgebruik, op internet:

  • On Demand
  • Internet, Radio & TV
  • Achtergrondmuziek op een website

On Demand (Kleinverbruik resp. Grootverbruik): downloads, streams (eventueel met interactieve elementen), speelfilms of beltonen op een website. Bij on demand streaming bepaalt de gebruiker zelf wanneer en welke hij muziek afspeelt: hij kan de muziek zelf aanvragen en zoeken op titel dan wel artiest. 

Wilt u een dergelijke service aanbieden dan dient u vooraf aan BUMA/STEMRA een licentie aan te vragen. Bovendien is een licentie van label/auteur/ platenmaatschappij vereist. Men kan rechtstreeks contact opnemen met de platenmaatschappij of met de SENA of de NVPI (Nederlandse Vereniging van Producenten en Importeurs van beeld- en geluidsdragers).

Internet Radio & TV: Voor het gebruik van Radio en/of TV zenders op internet is een licentie nodig. De licentie is bedoeld voor het muziekgebruik in online radio- en televisie-uitzendingen, met of zonder winstoogmerk. Er wordt onderscheid gemaakt tussen bronsites en doelsites. Bij interactieve webcasting heeft de eindgebruiker beperkte invloed op samenstelling en afspeelmoment van de muziek. 

Interactiviteit

Biedt de service daarbij interactieve elementen aan, zoals doorspoelen of pauzeren dan kan er een interactiviteitstoeslag bovenop de bestaande tarieven worden berekend.  Men dient vooraf aan BUMA/STEMRA een licentie aan te vragen. Ook is een licentie van SENA vereist voor de uitvoerende artiesten en producers.

Achtergrondmuziek op een website: Deze licentie is voor website eigenaars die achtergrondmuziek (dus waarbij muziek slechts een ondersteunende rol speelt) op hun site hebben staan of willen gaan plaatsen. Het tarief is momenteel € 230 (ex btw) per jaar per website. Indien er gebruik wordt gemaakt van filmpjes of clips is er eveneens een licentie audiovisuele productie vereist.

Looptijd licenties

Voor alle licenties geldt een looptijd van een jaar. In de overeenkomsten worden in de regel maximumaantallen streams of downloads opgenomen, Na afloop van een lopend jaar dienen afspeellijsten of cuesheets te worden overhandigd. Op basis daarvan wordt bekeken of de voorschotten toereikend waren. Ook de hoogte van het nieuwe voorschot kan naar aanleiding van de ''media record layouts'' worden aangepast.

3. Tekst en bladmuziek: rechthebbende, Muziekuitgeverij, NMUV (Nederlandse Muziek Uitgevers Vereniging), Stichting Musicopy, VMN (Vereniging voor Muziekhandelaren en -uitgevers in Nederland), FEMU.

Uitgangspunt is dat toestemming van de rechthebbende of diens rechtsopvolger(s) dient te zijn verkregen voor het gebruik, het bewerken, het vastleggen of de uitgave van werken buiten het publiek domein. Vaak gaat het om print requests in combinatie met het aankopen van een aantal uitgavelicenties. Uitzonderingen hierop zijn - in het kort - herbewerkingen, bundelingen en de geschriftenbescherming.

Federatie Muziek Auteurs en Uitgevers (FEMU)

Voor het gebruik van bladmuziek kan men zich wenden tot Stichting FEMU (Federatie Muziek Auteurs en Uitgevers). FEMU heeft de exploitatie van de primaire en secundaire grafische reproductierechten namens de bij haar aangesloten uitgeverijen sinds a januari 2016 overgenomen van Stemra. FEMU werkt ook samen met Stichting Reprorecht.

De rechthebbenden of diens belangenbehartigers kunnen deze toestemming weigeren, of voorafgaande inzage verlangen. Er bestaat een kopieregeling voor koren en orkesten. In voorkomende gevallen, met name bij het gebruik voor educatieve doeleinden, kan gebruik worden gemaakt van de Bloemlezingsregeling Bladmuziek.  

4. Uitvoering van artiest in combinatie met bestaande geluidsopname (naburige rechten): NVPI, SENA, uitvoerend artiest, producent, platenmaatschappij.  

Het gaat hier om het meezingen of playbacken van een artiest met een geluidsband, of een geluidsband ter versterking en ondersteuning van de uitvoering.   

Wilt u een music startup beginnen, zoals een social networking website voor muzikanten, een muziekdienst of een label, dan krijgt u derhalve met Buma/Stemra en vaak ook met Sena te maken. U maakt een goede start indien u met deze rechteninstanties overleg heeft gepleegd over de benodigde licenties voor uw initiatief. Hier kunnen wij u uiteraard bij assisteren.

Neem voor meer informatie en juridisch advies over zaken als (online) muziekgebruik, on demand licenties, interactieve webcasts, achtergrondmuziek, streaming audio, muziekgebruik in games, embedded links, personalized radio of een licentie op maat vrijblijvend contact op met informatie [at] muziekenrecht [punt] nl