Nieuw naburig recht voor uitgevers schiet zijn doel voorbij

Dit blog is een transcript van het interview dat AIRecht Managing Partner en Stanford Law School Fellow mr. Mauritz Kop op 1 februari 2021 gaf aan Reinier Kist, Redacteur Digitale Media bij NRC Handelsblad, over intellectueel eigendom en nieuwsaggregatie. Het artikel in NRC is hier te raadplegen: Techbedrijven versus Nieuwsmedia - De grootste nieuwsgrazers betalen liever niet voor journalistiek.

Vergoedingen voor nieuwsaggregatie

Regeringen in Australië, Frankrijk en Nederland proberen machtige tech platforms zoals Google en Facebook te dwingen om te betalen voor het met commercieel oogmerk linken naar en weergeven van korte stukken tekst uit nieuwsartikelen. Het gaat hier om vergoedingen voor nieuwsaggregatie. Hierbij spelen auteursrechten, naburige rechten, fiscaal recht, het contractenrecht en het mededingingsrecht een rol. We zoomen hieronder in op het nieuwe naburige recht voor uitgevers van nieuwsmedia en journalistieke content, dat door de Europese wetgever in artikel 15 van de recente Richtlijn inzake auteursrechten in de digitale eengemaakte markt (Directive on Copyright in the Digital Single Market) wordt geïntroduceerd.

Wordingsgeschiedenis van de nieuwe EU Copyright Directive

1. Een belangrijke vraag in het artikel is hoe de implementatie van de Europese copyrighthervorming in Nederland ervoor staat, en of we een Franse licentiedeal ook hier ten lande kunnen verwachten.

Laten we beginnen bij de wordingsgeschiedenis van de nieuwe Copyright Directive. Het gaat bij de EU Copyright Reform om 3 doelstellingen die in de huidige marktconstellatie niet goed verenigbaar zijn. Dit zijn toegang tot hoge kwaliteit legale content voor consumenten (1), een innovatievriendelijk klimaat voor SME’s waaronder startups (2) en handhaving van auteursrechten (3). Daarnaast werd er bij de totstandkoming van deze richtlijn, en tijdens de publieke consultatie stevig gelobbyd door belanghebbenden. Zoals auteursrechthebbenden, collectieve rechteninstanties, consumentenbelangengroepen, online platforms en uitgeverijen. We zagen vervolgens bepaalde wensen van deze partijen terugkomen in de wetsvoorstellen, zowel op Europees als op nationaal niveau. Omdat die wensen vaak compleet tegengesteld zijn aan elkaar, is het resultaat van deze Europese wetgevingsinspanning een ingewikkeld compromis.

Het introduceren van nieuwe lagen IP rechten is zelden een goed idee

We zien dat de verdienmodellen van de oude contentindustrie, het momenteel afleggen tegen de verdienmodellen van de grote internetplatforms. Overheden willen een gezonde markt en een divers ecosysteem voor nieuwsgaring in stand houden. Dat is belangrijk in een democratie. Dat betekent dat je soms corrigerend moet optreden door het introduceren van wetgeving. De vraag is echter of die wetgeving effectief zal zijn. Want als het over 10 jaar niet blijkt te werken, kom je er moeilijk vanaf! Dit geldt des te meer voor intellectuele eigendomsrechten. Het introduceren van nieuwe lagen IP rechten om de effecten van technologische innovatie op de markt en de maatschappij in balans te brengen, is zelden een goed idee. Een voorbeeld van zo’n mislukt wetgevingsproject is de Databankenrichtlijn, die bedoeld was om EU bedrijven een minder nadelige concurrentiepositie te geven ten opzichte van Amerikaanse bedrijven. Maar ook de Copyrightrichtlijn dreigt te ontaarden in een mislukt project en wordt door experts inmiddels algemeen beschouwd als een degeneratie van het auteursrecht.

Meer lezen

Clearance van Muziek in Videoclips: Hoe zit dat Juridisch?

Hoe regel ik de rechten van muziek die ik wil gebruiken in een film of een game? Syncen van beeld en geluid, hoe zit dat juridisch? Bij wie moet ik zijn voor een licentie voor gebruik van een dancetrack in een reclamespotje of een muziekvideo? En zitten er ook intellectuele eigendomsrechten op de videoclip zelf?

Syncen van beeld met geluid

U mag niet zonder toestemming van de componist, tekstschrijver en de uitvoerende artiesten muziek met video synchroniseren en uploaden, ook niet naar uw eigen website laat staan naar social media. De makers hebben een verbodsrecht en een vergoedingsrecht. Dat volgt uit de Auteurswet en de Wet naburige rechten. Er zal toestemming moeten worden gevraagd voor het muziekgebruik, online en offline. In de vorm van een schriftelijk licentiecontract waarin staat onder welke voorwaarden u beeld met geluid mag combineren en commercieel exploiteren. Dit geldt ook voor Youtube en Vevo muziekvideo’s. U krijgt gedurende het clearance-traject voor de videoclip met verschillende partijen rechthebbenden te maken zoals platenlabels, uitgeverijen (publishers), muzikanten, nabestaanden alsook Buma/Stemra.

Clearance-traject videoclip: verschillende partijen

Door de clearance van de muziekrechten correct te regelen voorkomt u auteursrechtenclaims, takedowns, verwijderde social media accounts en aansprakelijkheid nadat u de videoclip heeft geüpload. Er bestaan geen standaardtarieven voor het syncen van muziek met beeld. Hierover kan worden onderhandeld. Ook kan toestemming geweigerd worden vanwege het verbodsrecht van de componist. Er kunnen dus geen garanties worden gegeven. Hou daarom altijd een alternatief achter de hand en zorg dat u de clearance ruim voor de project deadline in werking zet. Wij kunnen u hierbij terzijde staan.

Syncen: bij wie liggen de muziekrechten?

Stap 1 is dat wij uitzoeken waar de muziekrechten van de titel liggen en bij wie u vervolgens moet zijn. Er kunnen vervolgens schriftelijke afspraken worden gemaakt over zaken als looptijd, exclusiviteit, territorium en MFN Clausules (Most Favored Nations), hetgeen wil zeggen dat er bij een situatie waarin bijvoorbeeld de publishingrechten versnipperd zijn over 5 uitgeverijen, alle publishers zich conformeren aan de hoogste vraagprijs op basis van 100% uitgaverechten. Bij MFN gaat het derhalve om gelijke behandeling van de rechthebbenden, onafhankelijk van ieders rechtenpercentages.

Meer lezen

Coveren, bewerken en vertalen van bestaande liedjes mag dat zomaar?

Coversongs - heb ik toestemming nodig van de auteursrechthebbenden?

Voor het opnemen of uitvoeren van de akkoorden, zanglijn en liedtekst van een bestaand liedje waarop nog auteursrechten rusten is er altijd toestemming nodig van alle betrokken rechthebbenden. Dat zijn de componist, tekstdichter en de uitgever. Voorafgaande toestemming bij het coveren, bewerken of vertalen van een bestaand liedje is de hoofdregel.

Kan ik die cover vervolgens op streamingdienst Spotify zetten?

Spotify heeft in Nederland afspraken met Buma/Stemra en met publishers gemaakt over covers. Het moet dan wel een 1 op 1 100% dezelfde versie zijn. Die afspraken, met een moeilijk woord licenties, maken het mogelijk dat artiesten een cover van een bekend popliedje op Spotify zetten, zonder dat zij daarvoor van te voren toestemming hoeven te vragen aan de componist en de tekstdichter. Die toestemming is namelijk al collectief gegeven, ofwel door de collectieve rechtenorganisatie van de auteurs, ofwel door hun uitgeverijen.

Artiesten moeten dan wel bij het uploaden van de track aangeven wie de oorspronkelijke bedenkers zijn van een liedje. Zodat die bedenkers geld ontvangen voor hun auteursrechten.

Meer lezen

Spotify op het werk, mag dat?

Zakelijk gebruik van streamingdienst Spotify

Het gebruik van Spotify als streaming service in een winkel, restaurant, café of kantoor is niet toegestaan. Het probleem is een kwestie van de juiste muzieklicenties voor zakelijk gebruik. Op muziek rusten namelijk intellectuele eigendomsrechten en voor het gebruik daarvan is toestemming nodig. De toestemmingen die er momenteel liggen bieden geen dekking voor legaal gebruik van Spotify op het werk. De muzieklicenties bieden in Nederland slechts toestemming voor persoonlijk gebruik.

Meer lezen

Auteursrechten na echtscheiding

Wat gebeurt er met mijn auteursrechten en exploitatierechten na een echtscheiding?

U bent een succesvol schrijver, app-ontwikkelaar, kunstenaar, tekstdichter of componist en produceert regelmatig werken van betekenis. U bent getrouwd, heeft een geregistreerd partnerschap of woont samen. Maar op enig moment is de liefde voorbij. U en uw echtgenoot of partner besluiten uit elkaar te gaan.

Een echtscheiding is in emotioneel opzicht al ingrijpend genoeg. Daarnaast moet er vaak ook nog een verdeling plaatsvinden van de gezamenlijke goederen; een complexe aangelegenheid die tot aardig wat spanningen en onzekerheden kan leiden. Een belangrijke vraag is wat een scheiding betekent voor uw auteursrechten. 

Uit artikel 1 en 2 van de Auteurswet volgt dat een auteursrecht (het uitsluitende recht van een maker om zijn werk openbaar te maken en te verveelvoudigen) een goed is in de zin van artikel 3:1 Burgerlijk Wetboek. Dit laatste artikel bepaalt dat ‘Goederen zijn alle zaken en alle vermogensrechten’.  

Meer lezen

Muziekapps en Entertainmentrecht: 12 Juridische Vereisten

Een kleine cursus muziekapps en entertainmentrecht

Muziekapps zijn aan bepaalde regels gebonden. Afspelen, ontdekken en delen van je favoriete muziek is natuurlijk een schone zaak. De scheppers van muziek, waaronder auteurs en audioproducenten, hebben evenwel recht op een billijke vergoeding voor digitaal (en online) muziekgebruik. Muziekrechten gelden namelijk ook op het internet.  

Audio applicatie, content platform of music service

Afhankelijk van het soort audio applicatie, content platform of music service dat u als start-up wilt gaan uitrollen, krijgt u te maken met een aantal juridische vereisten. Bovendien krijgt u met intellectueel eigendom te maken van platenlabels en publishers. En met rechtenorganisaties zoals Buma/Stemra en Sena.

Meer lezen

Midi-files, rusten daar naburige rechten en auteursrechten op?

Een hele generatie muziekproducenten groeit op met midi.

Bij het produceren van dance, hip-hop en filmmuziek wordt tegenwoordig veel gebruik gemaakt van midi. Er is dus behoefte aan duidelijkheid over de juridische status van midi-bestanden. Rusten er bijvoorbeeld naburige rechten, auteursrechten en databankrechten op midi-files, karaoke-packs of vsti-presets, en kwalificeert een midi-bestand onder alle omstandigheden als fonogram?

Omdat het gros van de rechters en advocaten zelf niet met midi werken is het vaak lastig communiceren over deze technische materie. Het blijft allemaal wat abstract. De techniek is tamelijk complex en ook het muziekrecht zelf is bewerkelijk: een gevaarlijke combinatie. Om die reden zoomen we vandaag in op de ins en outs van midi-files. Ter verduidelijking maken we daarbij gebruik van enkele illustraties.

Meer lezen

Auteursrechten en Educatief Doel: De Wettelijke Basis voor de Onderwijsexceptie

Deel 2: Muziek in het Onderwijs - De wettelijke basis voor toelaatbare beperkingen op auteursrechten en naburige rechten in een onderwijssetting.

Wanneer zijn beperkingen op de auteursrechten van makers toelaatbaar in het onderwijs? Mag ik als school winstoogmerk hebben en moet er altijd sprake zijn van een educatief doel? Moet ik een billijke vergoeding betalen aan de auteurs, de artiesten, de uitgeverijen of aan Buma/Stemra en Sena? Of ben ik bij Stichting PRO aan het juiste adres, zoals bij blokboeken en readers?

Op grond van de Auteursrechtrichtlijn kan de Nederlandse wetgever slechts beperkingen op het auteursrecht toestaan als die voldoen aan de zogenaamde driestappentoets (art. 5 lid 5 Auteursrechtrichtlijn).

We duiken in deze blog kort in de wet en de internationale verdragen omtrent beperkingen op intellectuele eigendomsrechten in een educatieve setting. De belangrijkste daarvan is de Richtlijn harmonisatie auteursrecht in de informatiemaatschappij uit 2001, kortweg de Auteursrechtrichtlijn, die naar verwachting medio 2016 zal worden herzien.

Meer lezen

Afspraken op Papier in de Nederlandse Dancesector

Nederland, Danceland

De Nederlandse dance sector is een aantrekkelijk exportproduct. In 2013 verdienden de Nederlandse muzikanten gezamenlijk €158,8 miljoen in het buitenland. Hiervan werd 80% verdiend door dance-artiesten zoals Chuckie, Afrojack, Laidback Luke, Tiësto, Ferry Corsten, Sunnery James, Nicky Romero, Armin van Buuren en Hardwell. Auteursrechtenorganisatie BUMA Cultuur verwacht zelfs Nederland binnen vijf jaar de grootste dance-exporteur van de wereld is.

In de ogen van veel buitenlandse muziekliefhebbers is Nederland het danceland bij uitstek. Creativiteit is gebaat bij evenwichtige contracten. Dit artikel is geschreven om artiesten, en dan met name DJ’s, vanuit een preventief oogpunt te informeren over contracten waarmee zij in de praktijk te maken kunnen krijgen.

Meer lezen

Het Publiek Domein: Nog Even Wachten Op De Werken Van Bela Bartok En Strauss

PUBLIEK DOMEIN

Op 1 januari van ieder jaar is het ‘publiekdomeindag’. Deze dag viert het verloop van auteursrechten op tot dan toe beschermde (kunst)werken. Dit betekent dat vanaf dat moment bijvoorbeeld bladmuziekarrangementen van deze werken mogen worden gemaakt zonder toestemming van erven en nabestaanden, en bestaande schilderijen vrijelijk op kopjes en theedoeken mogen worden gedrukt.

Dit artikel bespreekt de beschermingstermijnen van auteursrechten en naburige rechten die gelden in Europa. Daarnaast besteedt het aandacht aan de copyrightregelgeving in de Verenigde Staten. Tot slot vermeldt het artikel een aantal muziek- en andere kunstwerken die vanaf dit jaar of volgend jaar in Europa in het publiek domein vallen.

Meer lezen