Postacademisch onderwijs aan advocaten, rechters en hoogleraren over het muziekrecht
Op maandag 16 april 2018 organiseerde het Centrum voor Postacademisch juridisch Onderwijs (CPO) van de Radboud Universiteit Nijmegen een seminar over het Muziekrecht. Ik gaf daar een postacademische cursus muziekrechten en muziekcontracten. Het CPO verzocht mij enkele maanden eerder om de cursus ook muzikaal te omlijsten. In het Concertgebouw in Amsterdam. Hieronder een terugblik op dit bijzondere juridische event.
Het was me al snel duidelijk: voor deze cursus was veel muziek nodig.
Publiek Domein Quiz
Mijn idee voor de Publiek Domein Quiz was als volgt: Ons CPO ensemble zou live enkele bekende thema’s van klassieke en populaire muziekwerken aan het publiek voordragen. De cursisten moeten vervolgens raden om welk stuk het gaat en wie de componist is. Zodra we er achter zijn gekomen wie de componist is, mag het publiek haar hand opsteken als men denkt dat het werk zich in het publiek domein bevindt, of dat het in Nederland nog wordt beschermd door het auteursrecht. We deden dit in 2 blokken, 1 voor de pauze en 1 na de pauze. In de pauze speelden we integraal:
O Magnum Mysterium - Tomás Luis de Victoria (Spanje, c. 1548 - 1611). Publiek domein.
Er moest dus een klein orkestje komen. Het lukte gelukkig om een kwartet samen te stellen dat bestond uit 2 beroepsmuzikanten en 2 dubbelgeschoolde juristen. Dit ensemble - met op papier een ongelooflijke staat van dienst - deed mij ergens denken aan het Prinsengrachtensemble, waarvan ik 25 jaar geleden met veel plezier deel uitmaakte. Ook als klarinettist. En ook interdisciplinair in die zin dat het bestond uit (tamelijk) muzikale juristen.
Meer lezenCoversongs - heb ik toestemming nodig van de auteursrechthebbenden?
Voor het opnemen of uitvoeren van de akkoorden, zanglijn en liedtekst van een bestaand liedje waarop nog auteursrechten rusten is er altijd toestemming nodig van alle betrokken rechthebbenden. Dat zijn de componist, tekstdichter en de uitgever. Voorafgaande toestemming bij het coveren, bewerken of vertalen van een bestaand liedje is de hoofdregel.
Kan ik die cover vervolgens op streamingdienst Spotify zetten?
Spotify heeft in Nederland afspraken met Buma/Stemra en met publishers gemaakt over covers. Het moet dan wel een 1 op 1 100% dezelfde versie zijn. Die afspraken, met een moeilijk woord licenties, maken het mogelijk dat artiesten een cover van een bekend popliedje op Spotify zetten, zonder dat zij daarvoor van te voren toestemming hoeven te vragen aan de componist en de tekstdichter. Die toestemming is namelijk al collectief gegeven, ofwel door de collectieve rechtenorganisatie van de auteurs, ofwel door hun uitgeverijen.
Artiesten moeten dan wel bij het uploaden van de track aangeven wie de oorspronkelijke bedenkers zijn van een liedje. Zodat die bedenkers geld ontvangen voor hun auteursrechten.
Meer lezenZakelijk gebruik van streamingdienst Spotify
Het gebruik van Spotify als streaming service in een winkel, restaurant, café of kantoor is niet toegestaan. Het probleem is een kwestie van de juiste muzieklicenties voor zakelijk gebruik. Op muziek rusten namelijk intellectuele eigendomsrechten en voor het gebruik daarvan is toestemming nodig. De toestemmingen die er momenteel liggen bieden geen dekking voor legaal gebruik van Spotify op het werk. De muzieklicenties bieden in Nederland slechts toestemming voor persoonlijk gebruik.
Meer lezenEen kleine cursus muziekapps en entertainmentrecht
Muziekapps zijn aan bepaalde regels gebonden. Afspelen, ontdekken en delen van je favoriete muziek is natuurlijk een schone zaak. De scheppers van muziek, waaronder auteurs en audioproducenten, hebben evenwel recht op een billijke vergoeding voor digitaal (en online) muziekgebruik. Muziekrechten gelden namelijk ook op het internet.
Audio applicatie, content platform of music service
Afhankelijk van het soort audio applicatie, content platform of music service dat u als start-up wilt gaan uitrollen, krijgt u te maken met een aantal juridische vereisten. Bovendien krijgt u met intellectueel eigendom te maken van platenlabels en publishers. En met rechtenorganisaties zoals Buma/Stemra en Sena.
Meer lezenDeel 2: Muziek in het Onderwijs - De wettelijke basis voor toelaatbare beperkingen op auteursrechten en naburige rechten in een onderwijssetting.
Wanneer zijn beperkingen op de auteursrechten van makers toelaatbaar in het onderwijs? Mag ik als school winstoogmerk hebben en moet er altijd sprake zijn van een educatief doel? Moet ik een billijke vergoeding betalen aan de auteurs, de artiesten, de uitgeverijen of aan Buma/Stemra en Sena? Of ben ik bij Stichting PRO aan het juiste adres, zoals bij blokboeken en readers?
Op grond van de Auteursrechtrichtlijn kan de Nederlandse wetgever slechts beperkingen op het auteursrecht toestaan als die voldoen aan de zogenaamde driestappentoets (art. 5 lid 5 Auteursrechtrichtlijn).
We duiken in deze blog kort in de wet en de internationale verdragen omtrent beperkingen op intellectuele eigendomsrechten in een educatieve setting. De belangrijkste daarvan is de Richtlijn harmonisatie auteursrecht in de informatiemaatschappij uit 2001, kortweg de Auteursrechtrichtlijn, die naar verwachting medio 2016 zal worden herzien.
Meer lezenRemixen en Covers
Kopieën en herinterpretaties van bestaande songs komen in de muziekwereld, zowel op professioneel als amateurniveau, veel voor. Talloze bands spelen weekend na weekend covers op allerlei feesten en partijen. Daarnaast remixen DJ’s aan de lopende band bestaande nummers en samplen zij muziek. Op al deze activiteiten is – hoewel in de praktijk de meeste artiesten zich dit niet realiseren – het recht van toepassing.
De Auteurswet verbiedt namelijk auteursrechtelijk beschermd werk van een ander in het openbaar ten gehore te brengen of op te nemen. Daarnaast rusten er op de muziekwerken die worden geremixt of gesampled naburige rechten. In dit artikel behandelt mr. Lidian de Weert de belangrijkste juridische aspecten rondom het coveren, remixen en samplen van muziek.
Meer lezenOver muziekrechten zoals mechanische rechten, uitvoeringsrechten, auteursrechten en naburige rechten
In Nederland kennen we verschillende soorten muziekrechten. Muziekrechten zijn een verschijningsvorm van intellectuele eigendomsrechten en worden doorgaans onderverdeeld in auteursrechten en naburige rechten. Deze rechten, waaronder verbodsrechten en een aantal vergoedingsrechten, worden achtereenvolgens beschreven in de Auteurswet en de Wet Naburige Rechten.
Niet alle exploitatierechten vindt men met zoveel woorden terug in de wet: sommige vinden hun oorsprong in de gewoonte of de praktijk, andere ontstaan door voortschrijdende technologie.
Hieronder in vogelvlucht een overzicht van de verschillende vergoedingsrechten binnen het muziekrecht. Uitgangspunt is het onderscheid tussen auteursrechten op de compositie (A) en naburige rechten op de uitvoering of de master (B).
Meer lezenMerkidentiteit en sound logo: audio branding
Door audio branding (sonic branding, sound branding) kan een commercial of een game zich bij uitstek onderscheiden van de concurrentie. Een sterk product of merk dient niet alleen visueel herkenbaar te zijn, maar ook auditief.
Het sound logo roept bij de speler, de kijker of de luisteraar een associatie op met de game. Pakkende thema's en passend sounddesign zijn hierbij doorslaggevend. Hiermee creëert men een sterke merkidentiteit, als een soort van sound logo. Muziek kan een game maken of breken.
Meer lezenFlexibel beheer van auteursrechten
Buma/Stemra voert begin mei 2014 een opt-out systeem in dat flexibel beheer van auteursrechten mogelijk maakt. Het systeem biedt rechthebbenden de keuzemogelijkheid om 5 categorieën uit te sluiten van collectief beheer door de rechteninstantie. Daarnaast wordt het mogelijk om in de categorie online rechten bepaalde subcategorieën auteursrechten in eigen hand te houden.
Buma anticipeert met de invoering het nieuwe systeem op de op 26 februari 2014 aangenomen Europese Richtlijn voor collectief rechtenbeheer en multiterritoriale muzieklicentieverlening voor online toepassingen in de interne markt (Richtlijn Collectief Beheer).
De Richtlijn beoogt het collectieve beheer van auteursrechten en naburige rechten en de meerlandige licentieverlening van rechten inzake muziekwerken voor onlinegebruik op de interne markt te stroomlijnen en te flexibiliseren. Uiteraard wordt er in deze Richtlijn uitgebreid aandacht besteedt aan het functioneren van de Collectieve Rechten Organisaties (CBO’s) zoals Buma, Sena, Gema, Sabam en Sacem.
Meer lezen